Aflevering 1: Tips voor de stoelassistent
DOOR Amber Denekamp
Gezond, prettig en comfortabel werken is belangrijk. Na een lange werkdag heb je tenslotte ook nog een privéleven, sporten en wellicht zorgtaken. Voor iemand met een kantoorbaan is dit niet heel ingewikkeld. Uiteraard moet je in beweging blijven, maar een goede werkplek inrichten is niet moeilijk. Als tandartsassistent is dat andere koek. Je hebt te maken met patiënten, een dynamische werkomgeving, veel verschillende taken en natuurlijk een teamgenoot: de tandarts. In dit artikel geef ik je tips over gezond en aangenaam werken voor de tandartsassistent, en met name de stoelassistent. Veel assistenten werken (daarnaast) aan de balie, in de omloop of zelfstandig als preventie- of orthoassistent. Daarop zal ik in de volgende editie van De Tandartsassistent focussen.
Natuurlijk is elke werkplek anders, zijn de patiëntenstoelen verschillend, wordt er wel of juist niet four-handed gewerkt, etc. In dit artikel bespreken we een paar basisvoorwaarden.
Teamwork
Als stoelassistent werk je altijd in een team. Eigenlijk een onafscheidelijk duo: de tandarts en de tandartsassistente. Je kunt niet zonder elkaar. Zonder een assistent heeft een tandarts een lange zware werkdag, gaat alles langzaam en inefficiënt en een stuk minder professioneel. Het begint er dus bij dat je goed weet wat je rol is binnen het team. Het valt mij in de praktijk vaak op dat hier weinig in het team over gepraat wordt. Het gaat zoals het gaat. Dat is vaak jammer!
Een assistent is vaak heel goed opgeleid om samen te werken, meer dan de tandarts. De kennis voor een goede samenwerking zit daarom vaak bij de goed opgeleide assistent. Fourhanded werken, efficiëntie, extra vaardigheden uitvoeren, de warme communicatie met de patiënt – laat dat maar aan de assistent over! Mijn eerste advies is dan ook om veel in gesprek te blijven met je tandarts. Vertel wat je allemaal kunt, en wat je kunt toevoegen aan de behandeling: cofferdam alvast erop zetten, verdoving plaatsen, intensiever fourhanded werken? Wellicht is dit voor jou geen probleem, of kun je het snel leren. Je bent een volwaardig en onmisbaar teamlid. Bespreek je visie en je capaciteiten. Wellicht kan je daarmee nog prettiger samenwerken.
Je positie: zitten of staan?
Uiteraard begint het werken met zitten in de juiste klokpositie. Bij rechtshandige tandartsen werkt de stoelassistent ongeveer tussen 13 en 15 uur, bij linkshandige tandartsen gespiegeld. Meestal gaat dit goed. In de praktijk krijg ik vaak de vraag of de assistent beter kan zitten of staan. Dit is vrij eenvoudig te beantwoorden. Zolang je min of meer tegenover de tandarts kan zitten, kan je blijven zitten. Dit is als de rechtshandige tandarts werkt in 9 of 10 uur, soms nog tot 11 uur. Werkt de tandarts tussen 11 en 13 uur? Dan kan de assistent eigenlijk niet meer goed zitten, en is het beter te gaan staan.
Staand werken is even wennen, als je dit nu niet doet. Je werkveld is vaak wat lager en vaak is er de neiging om naar voren te buigen. Zorg eerst voor een goede staande houding. Voeten op heupbreedte, knieën losjes, rug actief gestrekt, schouders ontspannen.
In de ideale situatie werk je afwisselend zittend, staand en lopend. Probeer zelf deze afwisseling op te zoeken. Sta even op om iets te pakken, in plaats van te rollen met je stoel. Werkt de tandarts langdurig in 11 of 12 uur en moet je dus lang staan? Zit dan kort op de momenten dat je even moet wachten. Doe verder staand wat oefeningen. Op de tenen staan, rollen met de voeten, gewicht verplaatsen, kort lopen, etc. Dit maakt staan aangenamer.
Nog veel meer…
Natuurlijk komt er nog veel meer kijken bij gezond werken voor de assistent. Reiken, het aangeven van materiaal, het werken met de computer in de praktijk, noem maar op. Hier besteed ik graag verder aandacht aan. Ik ben ook heel benieuwd waar jullie tegenaan lopen in de praktijk. Stuur gerust je vraag in, dan kan ik hier aandacht aan besteden.
Vraag: moet je altijd alles kunnen zien?
Vaak zie ik dat assistenten gedurende de hele behandeling in de mond kijken. Ook bij staand werken, waardoor de assistent soms gebogen staat. Ook belemmert de tandarts soms het zicht in de mond door zijn handen of zijn eigen houding. Ik stel daarom altijd deze vraag: moet een assistent altijd alles kunnen zien? Ik ben benieuwd naar jullie antwoord hierop! Je kunt ons mailen op redactie@detandartsassistent.nl.
Amber Denekamp is ergonoom, registerarbeidsdeskundige en directeur/eigenaar van Terzet. Zij geeft regelmatig cursussen en voordrachten over ergonomie in de mondzorg en heeft talloze (mond)zorgverleners van advies over ergonomie en arbeids(on)geschiktheid voorzien.
