DOOR Hedwig Fossen
Nederlandse tandartsassistenten bieden soms vrijwillige zorg in het buitenland, bijvoorbeeld via organisaties als Dentalcare Everywhere en stichting Dutch Dental Care. Een team van tandartsen, assistenten en omloopassistenten behandelt hierbij een aantal weken kinderen en volwassenen in gebieden waar mondzorg niet vanzelfsprekend is. In twee afleveringen vertellen preventieassistenten Joyce Cuijpers en Lars Vriesman over hun ervaringen in Kenia en op Lesbos.
Joyce is 37 jaar en als preventieassistent aan het werk in een reguliere tandartspraktijk in het dorpje Heel in Limburg. Na een reis van bijna een jaar in 2010, bleef het kriebelen om opnieuw op reis te gaan. Kon ze niet iets avontuurlijks combineren met haar werk als preventieassistent? Ja, dat kon.
Ze verzamelde sponsoring via patiënten en haar toenmalige baas en in 2015 ging ze via de organisatie Dutch Dental Care naar Kenia, om daar haar diensten als preventieassistent aan te bieden. Het jaar daarna is ze opnieuw – deze keer samen met een collega – voor twee weken naar Kenia geweest. Met als afsluiter een safaritocht, “want je bent daar dan toch”, lacht Joyce. Hoe is het haar vergaan om haar vak in een ander land uit te oefenen en wat bracht haar op dit idee?
Touwtjespringen
Naast haar reislust was de drang om mensen te helpen een belangrijke reden om naar Kenia te gaan. “Ik wilde even weg uit de sleur en de mensen daar helpen. De tandartszorg is daar niet zo vanzelfsprekend als hier”, vertelt ze. De organisatie neemt dan ook alle materialen mee naar de school waar ze voor twee weken gestationeerd zijn. Van tuinstoelen die als tandartsstoelen dienstdoen tot snelkookpannen om instrumenten te steriliseren.
Joyce legt uit dat het belangrijkste doel preventie is. Ze gaf onder andere poetslessen en vertelde de kinderen, soms met hulp van een tolk, over de gevaren van frisdrank. De organisatie deelde tandenborstels uit. Joyce: “Ik vond het best heftig om te zien dat ze niks hebben en met iets kleins tevreden zijn.” Normaal gesproken poetsen de kinderen hun tanden met hout dat ze van bomen af trekken. Daar kauwen ze even op om vervolgens hun gebit schoon te maken.
“De tandartszorg is daar niet zo vanzelfsprekend als hier”
Naast kinderen helpen met poetsinstructies, kon het tandartsenteam ook veel vullingen plaatsen bij kinderen. Gedurende de twee weken werden alle kinderen op de school gezien. “Als het gaatje te diep is, gaat de kies eruit. Dan heb je geen keus.” Aan het eind van de twee weken was er nog tijd om met de kinderen te voetballen of touwtjespringen.
Maar ook volwassenen komen aan de beurt. Zij moeten vaak ver lopen naar de school. Zodra er tussendoor tijd is, kijken de tandartsen naar hun gebit. “Dan moeten er meestal tanden uit als er iets aan de hand is, want je hebt niet het materiaal voor bijvoorbeeld een wortelkanaalbehandeling”, zegt Joyce. Ze maakte een keer mee dat de tandarts anderhalf uur bezig was om een kies eruit te krijgen, omdat de tandwortels extra lang waren.
Pijn en een dik gezicht
In Nederland zijn we vooral gericht op preventie, om tanden te behouden, geeft Joyce aan. “Mensen in Kenia help je omdat ze al weken met pijn of een dik gezicht rondlopen. De tanden gaan er dan sneller uit, want er is geen materiaal voor ingewikkelde behandelingen en er is ook niemand aanwezig die het na die twee weken kan onderhouden.”
“Meestal moeten er tanden uit als er iets aan de hand is”
Verder zijn veel patiënten in Kenia ontzettend bang, merkte Joyce, maar blijven ze wel in de stoel liggen omdat ze weten dat ze goed geholpen worden. “Hier in Nederland rennen mensen al bijna de stoel uit als je vertelt dat je ze gaat verdoven.” Vaak zaten mensen in Kenia al drie tot vier uur buiten te wachten op een tandarts en werd er geen vervelend woord gezegd. “Hier doen mensen al moeilijk als ze een kwartier moeten wachten”, vertelt Joyce.
Team van onbekenden
Joyce vond het heel bijzonder dat het vanaf dag één zo goed klikte met het team, dat ze van tevoren niet kende. Ze waren op reis met een groep van zo’n vijftien Nederlanders, waaronder tandartsen, een mondhygiënist, assistenten en een paar mensen die verantwoordelijk waren voor de sterilisatie van instrumenten. “Het liep direct goed en na twee weken ben je een soort van vrienden”, vertelt ze.
Wanneer staat het volgende avontuur op de planning? “Ik zou het zo nog een keer willen doen, maar het kost ook geld en het is er nu al een tijdje niet van gekomen. Maar ik sta nog op de mailinglijst van de organisatie!”
Het verhaal van Lars Vriesman op Lesbos lezen? Klik hier!
Wat fijn om mensen te kunnen helpen!
Wat mij in de foto wel opvalt is dat de assistente werkt met het mondkapje half op ( onder de neus, zal best warm zijn, maar toch…) en het haar zo los.
Ook in deze omstandigheden is dat niet heel hygiënisch voor haar, qua spatten en dergelijke