DOOR: Hedwig Fossen
Bij de verschillende opleiders voor tandartsassistenten is een breed scala aan opleidingen en cursussen mogelijk. Kies je voor een cursus anesthesie van één dag of van drie dagen? En hoe veranderen dan de taken die je als assistent kunt oppakken? Voor veel tandarts- en preventieassistenten is de structuur van opleidingen onduidelijk. Hier probeert Edin Dental Academy verandering in te brengen door de ontwikkeling van het ABC-model. Tijdens Dental Expo zal Anne-Peter van Riet, directeur van Edin, een presentatie houden over de ABC-opleidingsstructuur.
Tandartsassistenten zijn tegenwoordig medebehandelaar. Het was daarom belangrijk de nieuwe opleidingsstructuur te ontwikkelen, zegt Edin-directeur Anne-Peter van Riet. “Wij werken al 25 jaar in de opleidingen van tandartsassistenten en we hebben in de loop der jaren gemerkt dat assistenten steeds meer taken kunnen oppakken. Vroeger waren assistenten letterlijk verantwoordelijk voor assisterende taken, zoals agendabeheer en het aangeven van spullen aan de tandarts. Anno 2022 krijgt de assistent ook taken zoals preventie, maar ook tandheelkundig. De patiënt mag dan verwachten dat er duidelijke eisen zitten aan de opleiding tot assistent,” vertelt Van Riet.
Daarnaast is er veel onduidelijkheid over welke assistent welke taken veilig kan uitvoeren. “Er zijn nu verschillende rollen als tandartsassistent, zoals preventieassistent en paro-asisstent. Voor veel tandartsen is het onduidelijk welke taken ze veilig bij welke tandartsassistent kunnen neerleggen,” vertelt van Riet. “Tussen opleidingen zitten ook grote verschillen. Nu is het zo dat de ene opleider een cursus anesthesie in één dag aanbiedt en de andere opleider in drie dagen. Dan rijst de vraag wat assistenten na één dag kunnen en wat ze meer kunnen na vier dagen.”
ABC-structuur: drie basisniveaus
De ABC-structuur bestaat uit drie basisniveaus. Niveau A is de tandartsassistent die aan de stoel zit of balie-assistent is en niet in de mond van patiënt werkt. Je leert dan alle basiskennis en je leert assisteren bij alle behandelingen zoals een endo. Sommige assistenten kunnen doorgroeien tot niveau B, preventieassistent. Hier hoort een opleiding bij met vastgestelde toelatingseisen en eindtermen. Een preventieassistent kan meer taken oppakken, zoals supragingivale gebitsreiniging. Niveau C is de paro-assistent, die meer kennis heeft van parodontologie en onder andere subgingivaal moet kunnen reinigen.
Van Riet: “Onder deze hoofdstructuur vallen een aantal aanvullende trainingen. Als B-assistent kun je bijvoorbeeld een opleiding lokale anesthesie doen en als C-assistent kun je bijvoorbeeld een training voedingsadvies volgen. Het komt erop neer dat voor alle taken die een assistent kan en mag doen een training of opleiding is bedacht.”
Opleidingsstructuur uitrollen
Door deze opleidingsstructuur in te voeren bij alle opleiders, hoopt Edin duidelijkheid te creëren voor zowel patiënten, assistenten als tandartsen. “Wanneer alle opleiders dezelfde toelatingseisen en leerdoelen hanteren, voorkom je rare situaties voor tandartsen die niet weten wat hun assistenten kunnen,” voegt Van Riet toe. Overigens wordt het geen verplicht model en blijft het voor tandartsen mogelijk om hun eigen assistenten op te leiden, maar het doel is om de structuur wel standaard te maken.
Een opleidingsstructuur kan ook bijdragen aan meer waardering voor assistenten en kan het vak aantrekkelijker maken. Van Riet: “Het ABC-model geeft de verantwoordelijkheden en doorgroeimogelijkheden weer. Dat haalt misschien mensen over om het beroep van tandartsassistent te kiezen. Als je de keuze hebt tussen het beroep van doktersassistent of tandartsassistent kijk je niet alleen naar de verdiensten, maar ook naar doorgroeimogelijkheden. Voor tandartsassistenten zijn die laatste er volop, maar niet inzichtelijk. Het ABC-model maakt dit helder en transparant. Het is aan de werkgevers om dit ook in de verdiensten te waarderen”
Hoe lang dit uitrollen van het ABC-model nog duurt? Van Riet: “De KNMT heeft goedkeuring gegeven voor ons model, maar het blijft een langdurig proces om alle opleiders erbij te betrekken en het totaal uit te rollen. Jammer dat het zo lang duurt en zo’n ingewikkeld proces blijkt, maar ik hoop dat het met hulp van de KNMT in een jaar is uitgerold. Bij Edin passen we het model al sinds 2020 toe”
